SHALOM

LỜI DẪN NHẬP

Khi em bé vừa chào đời, cha mẹ ngắm nhìn con với lòng tri ân cảm tạ Thiên Chúa. Lòng tri ân được cùng hoà điệu với niềm vui mừng và hạnh phúc khôn xiết. Hạnh phúc vì mẹ tròn con vuông, hạnh phúc vì một sự sống mới mà Thiên Chúa đã ban tặng cho gia đình và cho xã hội. Phần em bé, với tiếng khóc oà lên em như muốn cùng hoà với niềm vui mừng và hạnh phúc của mẹ cha và mọi người thân yêu. Tiếng khóc đó cũng là lời chào đầu đời của em, và với tiếng khóc của mình em bắt đầu bước vào hành trình đi tìm hạnh phúc.

Tất cả mọi người đều khao khát hạnh phúc. Đó là định lý của đời người. Như bao người đi trước, em được đưa vào hành trình đi tìm hạnh phúc, và chập chững từng bước một với từng thời điểm của cuộc đời: thời thiếu nhi, lúc thiếu niên; thời trẻ trung, lúc trưởng thành; thời trung niên và cả lúc cao niên. Trên hành trình đi tìm hạnh phúc, có biết bao nhiêu lời mời gọi, lời giới thiệu và hứa hẹn cho cuộc đời tìm thấy hạnh phúc. Giữa biết bao nhiêu lời chào mời đó, đâu là lời mời gọi đem lại hạnh phúc đích thật, hạnh phúc vĩnh cửu? Phải chăng là giàu có, là danh vọng, là quyền lực, là học vấn?

Chúa Giê-su bước trên hành trình của đời người, nhưng không đi vào vết chân của con người để đi tìm hạnh phúc, và Ngài cũng không giới thiệu hạnh phúc theo kiểu của con người vẫn thường làm. Ngược lại, Ngài đã chúc phúc cho những ai có tâm hồn nghèo khó, có tinh thần hiền lành, biết xót thương người khác, biết giữ lòng mình và cuộc đời mình trong sạch, biết ý thức đi tìm sự công chính trong cuộc đời, biết xả thân xây dựng hoà bình, can đảm đón nhận những thiệt thòi, kể cả việc bị bách hại vì sống theo tinh thần của Chúa, và vì chính Chúa. Những ai theo bước Chúa trên hành trình của các Mối Phúc này, đều là người được chúc phúc.

Đọc lại lời chúc phúc của Chúa trong Tám Mối Phúc, có lẽ sẽ nhận ra sự nghịch lý. Nietzsche coi các Mối Phúc và Bài Giảng Trên Núi là nghịch lý, và ông ta đã nói rằng: chúng tôi không muốn triều đại Thiên Quốc. Chúng tôi đã trưởng thành rồi, và như thế, chúng tôi muốn có vương quốc trần thế. Nietzsche nhìn viễn tượng của Bài Giảng Trên Núi như một tôn giáo phẫn uất, như sự ghen tị hèn nhát và bất tài. Với Nietzsche, những ai không kham nổi những đòi hỏi của cuộc đời, thì cố gắng trả thù chúng, bằng cách chúc lành sự thất bại của chúng và nguyền rủa những người mạnh, người thành công và kẻ hạnh phúc. Nietzsche không thấu hiểu được sứ điệp và tinh thần của Chúa Giê-su. Chúa đi ngược lại tính trần tục chật hẹp, với ý muốn chiếm lấy thật nhiều từ thế gian, và những gì cuộc sống ban cho bây giờ, tìm kiếm thiên đàng nơi đây, và không bị cấm cản bởi bất cứ đắn đo nào trong khi làm như thế. Những điều này đã tìm ra con đường vào trong tâm trí của thời hiện đại, và đã hấp dẫn rất nhiều người. Chính vì thế, Bài Giảng Trên Núi đặt câu hỏi về sự chọn lựa Ki-tô giáo nền tảng, và như con cái của thời đại, chúng ta cảm thấy sự phản kháng từ bên trong, cho dù chúng ta vẫn bị đánh động bởi lời Chúa Giê-su ca ngợi người hiền lành, người thương xót, người kiến tạo hòa bình và người trong sạch. Đối diện với tư tưởng tiêu cực của Nietzsche, thần học gia Ratzinger đã chia sẻ rằng: “Đối diện với hình ảnh con người của Nietzsche được đánh bóng và thật hấp dẫn, thì hình như con đường của các Mối Phúc là vô lý và đưa tới những bất hạnh. Nhưng thực sự đây mới chính là con đường cao cả của cuộc sống. Chỉ trên con đường tình yêu, và với những lối đi của con đường tình yêu đã được Bài Giảng Trên Núi diễn tả, mà sự phong phú dồi dào của cuộc đời, và sự cao cả về ơn gọi của con người mới mở ra”.

Ngoài ra, trong xã hội hiện đại hôm nay, có người còn đặt câu hỏi: Các Mối Phúc của Chúa Giê-su còn hợp thời nữa hay không? Xin trả lời vấn nạn này với những câu hỏi khác: Giữa một xã hội dù văn minh với khoa học kỹ thuật, với internet và truyền thông, nhưng ai lại có thể nói rằng, xã hội này không còn cần đến lòng thương xót - lòng thương xót của Thiên Chúa và của con người với nhau? Ai có thể nói rằng, xã hội này đã hoàn hảo đến nỗi không còn cần phải đi tìm sự công chính? Ai dám khẳng định rằng, con người thực sự hạnh phúc khi ôm ấp một núi tiền vàng vào người? Ai dám nói rằng sự trong sạch không còn là ao ước của con người nữa? Và rõ ràng hơn, con người của thế giới và xã hội hôm nay mỗi ngày đều sống trong phập phồng lo sợ, vì khủng bố có thể xảy ra bất cứ nơi đâu và bất cứ lúc nào; và ở nhiều nơi con người tiếp tục tranh giành quyền lực, danh vọng và tiền bạc, đến nỗi hết chiến tranh này đến chiến tranh khác xảy ra. Thật vậy, thế giới và xã hội này hơn bao giờ hết cần phải đi tìm hạnh phúc theo tinh thần các Mối Phúc của Chúa Giê-su.

Hôm nay, khi sống tinh thần các Mối Phúc và của Bài Giảng Trên Núi, chúng ta – mọi Ki-tô hữu, ý thức rằng các giá trị như no nê với giàu sang, mạnh mẽ với quyền lực, và thoả mãn các đam mê không tương hợp với giá trị của Tin Mừng. Hơn nữa, khi sống tinh thần các Mối Phúc, chúng ta đồng ý với cách sống nghịch lý mà Chúa Giê-su đề nghị, nghĩa là đồng ý bơi ngược dòng với xã hội hôm nay, cuộc bơi ngược dòng có giá trị, đòi hỏi nhiều hy sinh và sự tỉnh táo, niềm tin và niềm trông cậy, trên hết là lòng yêu mến Thiên Chúa, Đấng là khởi đầu và cùng đích.

Hôm nay, khi sống tinh thần các Mối Phúc và Bài Giảng Trên Núi, chúng ta đang làm chứng cho Đức Tin, chúng ta đang nói về Đức Tin của chúng ta một cách thật sống động; chúng ta đang sống đúng căn tính của mình là người thuộc về Chúa Giê-su, bởi vì chúng ta đang cấy vào thế giới vật chất này tinh thần của Chúa Giê-su. Balthasar đã nói rằng: “Người Ki-tô hữu là ai? Cuối cùng họ là người đã cấy và làm cho đâm rễ thật sâu tinh thần Ki-tô giáo vào giữa lòng thế giới này”.

Khi sống tinh thần của các Mối Phúc và của Bài Giảng Trên Núi, những lời rao giảng về niềm tin, những lời tuyên xưng niềm tin của chúng ta không là những lời rỗng tuếch. Có thể nói, khi sống tinh thần Chúa Giê-su dạy dỗ, một cách nào đó chúng ta khác thường với xã hội này, chúng ta mang trong mình một sức lôi cuốn và hấp dẫn. Đó là sự hấp dẫn của tình yêu, của tinh thần các Mối Phúc, và của Bài Giảng Trên Núi, và trên hết là sự hấp dẫn của Đức Ki-tô, Đấng đã sống và đi trọn vẹn con đường của các Mối Phúc và những gì Ngài giảng. Chúng ta hướng nhìn lên Chúa, Đấng chúng ta tuyên xưng và sống kết hiệp với Ngài, sống bám chặt vào Ngài.

Ngoài ra, tinh thần của các Mối Phúc và Bài Giảng Trên Núi luôn giúp chúng ta, các tín hữu đặt ra những vấn nạn trong cuộc sống của mình, giúp chúng ta có cái nhìn phê bình chính mình, phê bình những khuynh hướng sống mang tính cách tiêu cực, hay những khuynh hướng sống quá đề cao cái tôi của con người trong xã hội và cả trong Giáo Hội. Tinh thần các Mối Phúc và Bài Giảng Trên Núi còn đưa lại cho chúng ta những cảm hứng mới, để chúng ta sống gần Chúa hơn, sống đúng tinh thần Tin Mừng hơn, qua ân sủng của Ngài và qua nỗ lực nhỏ bé của chúng ta.

Biết bao người đã cảm nhận, hiểu thấu và đón nhận các Mối Phúc của Chúa Giê-su. Theo mẫu gương của Chúa Giê-su, họ đã cố gắng để tập sống mỗi ngày tinh thần cao quý này. Đó là vị thánh khó nghèo Phanxicô thành Assisi, là Gandhi, là Martin Luther King, là Mẹ Tê-rê-sa Can-cút-ta, là Đức Thánh Cha Phanxicô, vị cha chung của mọi tín hữu Công Giáo. Thật vậy, các Mối Phúc của Chúa Giê-su luôn có một hấp lực rất mạnh mẽ. Nhiều người trong các tôn giáo khác đều chú ý học hỏi các Mối Phúc. Các học giả cũng luôn “đụng” tới các Mối Phúc, từ các triết gia, các tâm lý gia cho đến các nhà xã hội học... Các Mối Phúc của Chúa Giê-su thực là một con đường giúp cho mọi người tìm thấy hạnh phúc đích thật.

Phúc thay và phúc thay tất cả những ai bước trên hành trình của Chúa Giê-su mời gọi. Hành trình của các Mối Phúc. Trên hành trình này, Chúa Giê-su vị Thầy Cao Cả đã đi và đã sống trọn vẹn, nên chúng ta không đi một mình, mà chúng ta luôn hướng nhìn về Chúa, tay trong tay với Ngài chúng ta xin Ngài giúp chúng ta tập bước đi hành trình của các Mối Phúc Thật, để hy vọng rằng ở đích đến của hành trình, chúng ta sẽ nghe được lời “phúc thay, phúc thay” Chúa nói với chúng ta. Phúc thay và phúc thay tất cả những ai bước trên hành trình sống theo các Mối Phúc mà Chúa Giê-su mời gọi. Tâm tình này người viết đã hiểu và cảm nhận theo dòng thời gian. Nhưng trí hiểu và sự cảm nhận sẽ qua đi, nếu không thực sự nhìn ra giá trị và tập sống tinh thần các Mối Phúc của Chúa Giê-su. Tập sách suy niệm này là một trong những cố gắng nhỏ bé của đoạn đường hơn mười năm qua, một đoạn đường của hành trình tập sống tinh thần các Mối Phúc của Thầy Chí Thánh. Hành trình này vẫn còn tiếp tục cho đến khi, “tâm hồn con không còn băn khoăn thao thức, bởi vì con đã được gặp Ngài ở đích đến đời con. Ngài sẽ thoả lấp mọi ước mơ, mọi thao thức và mọi trống vắng của đời con”.

Tập sách suy niệm này chỉ là những suy niệm thiêng liêng về các Mối Phúc, nhưng vẫn luôn dựa trên nhiều tác phẩm của các nhà Thánh Kinh học và của các thần học gia. Những giòng suy niệm này được gợi hứng đầu tiên từ cuốn sách suy niệm các Mối Phúc “Selig seid ihr!”, bản văn tiếng Đức, của nhà Thánh Kinh học lỗi lạc Carlo Maria Martini SJ. Những dòng suy niệm này cũng không thể ra đời, nếu người viết không được cưu mang, được dạy dỗ và được nâng đỡ bởi nhà Dòng, và bởi biết bao nhiêu anh em trong Dòng. Vì thế, tập sách suy niệm này xin được là một lời cảm tạ tri ân gia đình thứ hai của người viết là Dòng Tên, cùng tri ân nhiều anh em trong Dòng ở một số nơi, ở tỉnh Dòng Tên tại Đức, tỉnh Dòng Tên ở quê hương Việt Nam, tỉnh Dòng Tên bên Úc và tỉnh Dòng Tên bên Pháp, luôn đồng hành và hướng dẫn, luôn dạy bảo và sửa đổi, luôn yêu thương và nâng đỡ kẻ mọn hèn nhỏ bé này. Cũng xin chân thành cám ơn một số anh em Giê-su hữu đã giúp đọc bản thảo của tập sách và giúp ý kiến, cũng như bổ túc và sửa đổi.

Trước khi tập sách Phúc thay! ra đời, người viết đã được phép chia sẻ ít nhiều về các Mối Phúc trong các khoá Linh Thao, các khoá tĩnh tâm hoặc các khoá học Lời Chúa cho một số nhóm các nữ tu và một số nhóm giáo dân ở nhiều nơi. Những phản hồi, đóng góp và động viên của các nữ tu và của các anh chị em giáo dân đã giúp cho người viết rất nhiều. Xin chân thành cám ơn các nữ tu và anh chị em giáo dân.

Cuối cùng, tập sách Phúc thay! xin được là một cố gắng nhỏ nhoi trong việc rao truyền Lời Chúa, và trong tinh thần sống linh đạo của anh em Dòng Tên:  Để cứu rỗi các linh hồn và tất cả để cho vinh danh Thiên Chúa hơn.